Đánh giá rủi ro là bước đầu tiên và quan trọng nhất để bảo vệ chuỗi cung ứng trong bối cảnh toàn cầu đầy biến động hiện nay. Khi các vi phạm an ninh ngày càng tinh vi và khó lường, việc chủ động xác định và kiểm soát các điểm dễ tổn thương trong chuỗi cung ứng không chỉ giúp giảm thiểu thiệt hại mà còn củng cố năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp.
Một trong những sáng kiến nổi bật hỗ trợ doanh nghiệp trong hành trình này chính là chương trình Đối tác Thương mại-Hải quan Chống Khủng bố (CTPAT) – một chương trình tự nguyện do Hải quan và Biên phòng Hoa Kỳ (CBP) triển khai nhằm nâng cao chuẩn an ninh chuỗi cung ứng toàn cầu.
Để tham gia và duy trì tư cách thành viên trong chương trình này, các công ty phải tiến hành một quy trình đánh giá rủi ro chuỗi cung ứng kỹ lưỡng. Đánh giá rủi ro CTPAT là một thành phần quan trọng, cho phép đánh giá khách quan các lỗ hổng và mối đe dọa tiềm ẩn trong hoạt động chuỗi cung ứng quốc tế.
Bằng cách thực hiện quy trình này, các tổ chức có thể xác định các rủi ro an ninh, phát triển các chiến lược giảm thiểu hiệu quả, và đảm bảo tuân thủ các yêu cầu của CTPAT. Các lợi ích đáng kể của việc tham gia vào quy trình này bao gồm tăng cường an ninh chuỗi cung ứng, cải thiện quản lý rủi ro, nâng cao niềm tin của khách hàng, và khả năng được xử lý nhanh hơn cùng giảm số lần kiểm tra tại biên giới.
Quy trình đánh giá rủi ro 5 bước của CTPAT
Quy trình đánh giá rủi ro 5 bước của CTPAT là một phương pháp tiếp cận có hệ thống để đánh giá hiệu quả các biện pháp an ninh chuỗi cung ứng. Nó được thiết kế để phù hợp với các mô hình kinh doanh độc đáo của từng công ty, tránh các quy trình chung chung có thể dẫn đến cảm giác an toàn sai lầm. Quy trình này bao gồm các bước sau:
1. Lập bản đồ dòng chảy hàng hóa/dữ liệu và xác định đối tác kinh doanh
- Bước đầu tiên là hiểu sâu sắc về chuỗi cung ứng của công ty, bao gồm vị trí của các nhà cung cấp, cách họ kết nối với nhau, và các điểm dễ bị tổn thương chính như việc đóng gói và chuyển tải container.
- Điều này đòi hỏi việc xác định tất cả các bên tham gia, dù trực tiếp hay gián tiếp, vào hoạt động xuất khẩu/vận chuyển hàng hóa từ điểm xuất xứ đến điểm đến cuối cùng. Các bên này có thể bao gồm nhà sản xuất, nông trại, nhà cung cấp, công ty vận tải đường bộ/đường sắt/hàng không/đường biển, công ty gom hàng, môi giới hải quan, và các cơ sở kho bãi.
- Việc lập bản đồ này giúp các đối tác hiểu rõ chuỗi cung ứng của họ và các lỗ hổng tiềm ẩn trong đó. Đối với các doanh nghiệp không xử lý hàng hóa vật lý mà chủ yếu là dữ liệu, điều quan trọng là phải nhận thức được rủi ro liên quan đến thông tin.
2. Tiến hành đánh giá mối đe dọa
- Đánh giá mối đe dọa là quá trình xác định các mối đe dọa tồn tại trong một quốc gia hoặc khu vực, nằm ngoài tầm kiểm soát của đối tác và có thể ảnh hưởng đến mô hình kinh doanh của họ.
- Các mối đe dọa này bao gồm khủng bố (chính trị, sinh học, nông nghiệp, mạng), buôn lậu hàng cấm, buôn người, tội phạm có tổ chức, và các điều kiện trong một quốc gia/khu vực có thể thúc đẩy các mối đe dọa đó (ví dụ: đói nghèo, bất ổn xã hội, bất ổn chính trị).
- Cần đánh giá khả năng xảy ra và tác động của từng mối đe dọa. Các mối đe dọa thường được xếp hạng theo mức độ rủi ro (Cao, Trung bình, Thấp).
3. Tiến hành đánh giá lỗ hổng
- Đánh giá lỗ hổng là quá trình nhận diện các điểm yếu trong các quy trình an ninh và chuỗi cung ứng của công ty mà những kẻ khủng bố hoặc tội phạm có thể khai thác.
- Các phương pháp để thực hiện đánh giá này bao gồm các cuộc kiểm tra nội bộ, rà soát an ninh, bảng câu hỏi an ninh (security questionnaires), và các chuyến thăm địa điểm.
- Các khu vực cần đánh giá bao gồm: các biện pháp an ninh vật lý (hàng rào, cổng, chiếu sáng, hệ thống báo động, camera), kiểm soát tiếp cận (nhận diện nhân viên, khách tham quan, nhà cung cấp, kiểm soát thiết bị truy cập), và các giao thức an ninh thông tin (tường lửa, chống virus, kiểm soát mật khẩu).
- Lỗ hổng cũng được xếp hạng theo mức độ rủi ro.
4. Chuẩn bị một Kế hoạch hành động
- Kế hoạch hành động được phát triển để xử lý và giảm thiểu các rủi ro và lỗ hổng đã xác định.
- Kế hoạch này cần phác thảo các biện pháp cụ thể, chẳng hạn như tăng cường an ninh vật lý, thực hiện kiểm soát truy cập, hoặc cải thiện các chương trình đào tạo nhân viên.
- Nó cũng cần bao gồm việc phân công trách nhiệm, thời hạn hoàn thành, và cơ chế theo dõi tiến độ. Trong những trường hợp nghiêm trọng, một công ty có thể quyết định rút khỏi một chuỗi cung ứng có rủi ro cao.
5. Lưu trữ hồ sơ quy trình đánh giá rủi ro
- Việc lưu trữ hồ sơ các phương pháp và quy trình được sử dụng để xác định các mối đe dọa và lỗ hổng an ninh là rất quan trọng để đảm bảo tính nhất quán và minh bạch.
- Hồ sơ này nên bao gồm ngày thành lập và sửa đổi quy trình, nhân sự chịu trách nhiệm duy trì quy trình, tần suất đánh giá (ít nhất hàng năm, thường xuyên hơn đối với các đối tác vận tải đường bộ và chuỗi cung ứng có rủi ro cao).
- Nó cũng cần chi tiết cách thức tiến hành đánh giá mối đe dọa và lỗ hổng, các quy trình theo dõi các mục hành động, và việc đào tạo các cá nhân chủ chốt tham gia vào quy trình. Việc này cũng bao gồm việc cập nhật hồ sơ an ninh trực tuyến và xây dựng tất cả bằng chứng và tài liệu để có thể trả lời CBP về quy trình đánh giá rủi ro.
Các phương pháp hay nhất để đánh giá rủi ro CTPAT
Để nâng cao hiệu quả của quy trình đánh giá rủi ro CTPAT, cần tuân thủ các phương pháp hay nhất nhằm thúc đẩy tính khách quan và công bằng. Các khuyến nghị quan trọng bao gồm:
- Tiến hành tự đánh giá an ninh để đánh giá tổng thể tình hình an ninh của tổ chức và tuân thủ Tiêu chí an ninh tối thiểu của CTPAT.
- Lập bản đồ dòng chảy hàng hóa và xác định tất cả các đối tác kinh doanh trong chuỗi cung ứng để hiểu rõ các lỗ hổng và rủi ro tiềm ẩn.
- Đảm bảo quy trình cấp chứng nhận kỹ lưỡng để tất cả các biện pháp an ninh cần thiết được áp dụng.
- Xem xét rủi ro trộm cắp hàng hóa và thực hiện các biện pháp giảm thiểu thích hợp.
- Duy trì hồ sơ an ninh trực tuyến cập nhật để chia sẻ thông tin chính xác về an ninh chuỗi cung ứng.
- Thu hút các bên liên quan chính, bao gồm các đối tác chuỗi cung ứng và các chức năng nội bộ, vào quy trình đánh giá rủi ro.
- Thực hiện đánh giá định kỳ (ít nhất hàng năm hoặc thường xuyên hơn khi có những thay đổi lớn trong môi trường rủi ro hoặc chuỗi cung ứng) để đảm bảo các biện pháp an ninh chuỗi cung ứng vẫn hiệu quả.
- Sử dụng công nghệ, như các công cụ đánh giá nhà cung cấp tự động, để xác định các lỗ hổng tiềm ẩn hiệu quả hơn.
Kết luận
Tóm lại, đánh giá rủi ro CTPAT là một quá trình không thể thiếu để đảm bảo an ninh và tính toàn vẹn của chuỗi cung ứng quốc tế. Bằng cách thực hiện một cách tỉ mỉ quy trình 5 bước này, các tổ chức có thể chủ động xác định các lỗ hổng tiềm ẩn, đánh giá các mối đe dọa, và phát triển các chiến lược giảm thiểu hiệu quả.
Việc tuân thủ các phương pháp hay nhất và cam kết đánh giá định kỳ sẽ giúp các công ty củng cố tư thế an ninh, đáp ứng các yêu cầu của CTPAT, và đóng góp vào sự an toàn và toàn vẹn tổng thể của mạng lưới thương mại toàn cầu.
Đánh giá rủi ro CTPAT hiệu quả – Bảo vệ chuỗi cung ứng toàn cầu với eGCS
An ninh chuỗi cung ứng không chỉ là tuân thủ mà còn là một lợi thế cạnh tranh. eGCS – Hệ thống quản lý an ninh chuỗi cung ứng giúp doanh nghiệp thực hiện đầy đủ và hiệu quả quy trình đánh giá rủi ro theo chuẩn CTPAT, từ xác định mối đe dọa đến giám sát cải tiến liên tục.
Với eGCS, bạn không chỉ đảm bảo tuân thủ mà còn chủ động phát hiện – phòng ngừa – cải thiện, góp phần bảo vệ chuỗi cung ứng toàn cầu và nâng cao uy tín thương hiệu quốc tế.
👉 Trải nghiệm nền tảng eGCS – Giải pháp an ninh chuỗi cung ứng chuẩn hóa và thông minh tại:
https://egcs.ecompliance.vn
eGCS – Bảo mật từ gốc, vững bước toàn cầu.
Tham khảo các bài viết khác
Quản lý lương thưởng, lương 3P: Tầm quan trọng và cách áp dụng hiệu quả
Top 5 Thách thức về lương mà các nhà lãnh đạo doanh nghiệp gặp phải
