Tháng 12 luôn là một kiểu tháng rất lạ.
Không hừng hực khí thế như đầu năm, cũng chẳng được nghỉ ngơi như sau Tết. Tháng 12 giống như một cầu nối – mà trên cây cầu đó, người làm quản lý trong doanh nghiệp đứng giữa, nhìn lại một năm đã qua, đồng thời chuẩn bị tinh thần… cho những gì còn “căng” hơn phía trước.
Với nhiều anh/chị, tháng 12 không có ngày lễ nào đặc biệt (với người Việt). Nhưng nếu phải đặt tên, có lẽ nên gọi là “Tháng gồng mình trong im lặng”.
Tháng 12 – khi ai cũng hỏi KPI, nhưng ít ai hỏi “Anh/chị có mệt không?”
Bước sang đầu tháng 12, cái gì cũng dở dang:
-
Kế hoạch năm thì sắp chốt,
-
KPI nhiều chỉ tiêu vẫn “lụi hụi chưa lên”,
-
Chi phí thì bị soi,
-
Nhân sự thì bắt đầu manh nha nói chuyện nghỉ Tết sớm, chuyển việc, về quê…
Trong hàng loạt buổi họp sáng – họp chiều – họp cuối tháng, người ta nói nhiều về doanh số, sản lượng, tỷ lệ lỗi, lãng phí, tỷ lệ nghỉ việc… nhưng hiếm ai hỏi:
“Anh/chị dạo này ổn không?”
Người quản lý nhiều khi giống như cột chống trời:
-
Dưới là công nhân, kỹ thuật, nhân viên tổ/ca – người nào cũng có câu chuyện riêng, áp lực riêng;
-
Trên là ban giám đốc, là sếp khu vực, là chỉ tiêu từ tập đoàn.
Ai cũng cần anh/chị xử lý, ai cũng cần anh/chị đứng ra “đỡ”.
Và tháng 12 là lúc cảm giác đó rõ rệt nhất: mình không được phép gục, dù đôi khi chỉ muốn… tắt điện thoại và ngủ một giấc cho tới Tết.
Tháng của những câu nói nửa đùa nửa thật: “Sang Tết em tính…”
Nếu tháng 1 là tháng nghỉ thật, thì tháng 12 là tháng… nghĩ nghỉ.
Người quản lý bắt đầu nghe nhiều hơn những câu:
-
“Chắc làm hết Tết rồi em về quê luôn.”
-
“Năm sau em tính chuyển qua công ty kia lương cao hơn chút anh ạ.”
-
“Vợ em bảo, để tính chuyện về gần nhà cho đỡ vất vả…”
Anh/chị đã quá quen với những câu này. Mỗi năm đều nghe. Nhưng nghe quen không có nghĩa là đỡ chạnh lòng.
Bởi vì:
-
Người công nhân rời đi không chỉ là thiếu một chỗ đứng trên dây chuyền,
-
Mà còn là thiếu một gương mặt quen thuộc, một người từng đi cùng mình qua những đơn hàng gấp gáp, những đêm tăng ca dài, những lần “chữa cháy” hàng lỗi.
Tháng 12 là tháng mà người quản lý phải học cách:
-
Tôn trọng lựa chọn của người khác,
-
Vẫn nỗ lực giữ người bằng sự tử tế, dù biết có những quyết định đã được định sẵn từ rất lâu.
Cảm giác “cô đơn nghề nghiệp” – chỉ người ở giữa mới hiểu
Có một nỗi cô đơn rất đặc trưng của người quản lý trong nhà máy:
-
Không còn là công nhân để thoải mái than thở “mệt quá, muốn nghỉ”
-
Cũng chưa phải là “sếp lớn” để có đủ quyền quyết định mọi thứ
Đứng ở đoạn giữa, anh/chị:
-
Phải nói lời cứng rắn với team, dù trong lòng lại rất mềm,
-
Phải “bênh” team với ban lãnh đạo, dù nhiều khi chính mình cũng… không còn lý lẽ,
-
Phải nhận lỗi thay cho cả bộ phận khi có vấn đề, nhưng ít ai biết phía sau đó là hàng loạt cố gắng đã không được nhìn thấy.
Tháng 12, khi trời se lạnh, nhiều anh/chị chắc từng có cảm giác:
“Không biết mình có đang đi đúng không, hay chỉ đang cố đi cho xong năm…”
Đó không phải yếu đuối. Đó là khoảnh khắc rất người của những người luôn bị kỳ vọng là “phải mạnh mẽ”.
Nhìn lại chặng đường: Mình đã đi qua những gì?
Một mình trên đường từ nhà máy về nhà, hay trong lúc ngồi lại cuối ca, anh/chị có thể bất chợt nhớ đến:
-
Lần cả team cùng “vật lộn” cho kịp đơn hàng lớn,
-
Lần dây chuyền gặp sự cố, cả đêm không ai về,
-
Lần một bạn công nhân khóc vì áp lực, mình phải vừa dỗ, vừa sắp xếp lại công việc,
-
Lần được sếp khen trước mọi người mà mình chỉ cười “dạ, nhờ team hết”.
Tháng 12 là tháng chênh vênh nhưng cũng là tháng thật:
-
Thật với những gì mình đã cố gắng,
-
Thật với việc mình cũng có lúc muốn bỏ cuộc,
-
Và thật với việc, dù thế nào, sáng mai vẫn phải dậy đi làm.
Đó không chỉ là trách nhiệm. Đó là tình cảm – với nghề, với những con người ngoài kia đang đứng trên dây chuyền cùng mình.
Chuẩn bị cho tương lai – không chỉ chuẩn bị số liệu
Ai cũng biết cuối tháng 12 sẽ rất “căng” hơn:
-
Tổng kết, đánh giá,
-
Thưởng – phạt,
-
Kế hoạch năm mới,
-
Hàng Tết, đơn gấp, tăng ca, nghỉ việc, chuyển dịch nhân lực…
Nhưng có lẽ, người quản lý cần chuẩn bị không chỉ là số liệu, kế hoạch và báo cáo.
Mà còn là:
-
Chuẩn bị cho mình một trạng thái tinh thần khỏe hơn:
-
Ngủ sớm được hôm nào hay hôm đó,
-
Biết nói “không” với những việc không cần thiết,
-
Tập giao bớt việc cho cấp dưới thay vì ôm hết.
-
-
Chuẩn bị cho team một không khí ấm hơn:
-
Một lời cảm ơn chân thành,
-
Một bữa ăn nhẹ cuối ca,
-
Một buổi họp không KPI, chỉ để hỏi thăm nhau.
-
Bởi vì, đôi khi, điều giữ người lại với mình không phải là mức thưởng hơn 200 nghìn, mà là cảm giác:
“Ở đây, mình được tôn trọng và nhìn nhận như một con người, chứ không chỉ là một mã số nhân viên.”
Tháng 12, nếu có thể, hãy tự nói “Cảm ơn mình của năm nay”
Giữa bao thứ phải lo, anh/chị rất ít khi dừng lại… để cảm ơn chính mình.
-
Cảm ơn vì đã không bỏ cuộc ở những lúc dễ nhất là buông tay,
-
Cảm ơn vì vẫn giữ được sự tử tế với người khác, dù bản thân mệt,
-
Cảm ơn vì vẫn bảo vệ được đội ngũ của mình trong khả năng có thể,
-
Cảm ơn vì vẫn tin rằng, mai này mọi thứ có thể tốt hơn.
“Năm nay vất vả rồi. Nhưng mình đã làm tốt trong những gì mình có thể.”
Và rồi, hít một hơi thật sâu.
mong chờ 1 năm mới đang đến gần với nhiều điều tốt đẹp hơn …
